آیا درد شکم همراه کاهش وزن ناگهانی می‌تواند علامت بیماری جدی باشد؟

آیا درد شکم و کاهش وزن ناگهانی خطرناک است و چه باید کرد؟
تیم تولید محتوایی ایران نوبت
1404/09/12

درد شکم و کاهش وزن ناگهانی

درد شکم یکی از رایج‌ترین شکایت‌های پزشکی است اما زمانی که این درد با کاهش وزن ناگهانی همراه شود احتمال وجود یک مشکل داخلی جدی افزایش می‌یابد. کاهش وزن غیرارادی معمولاً زمانی مطرح می‌شود که فرد بدون تغییر در رژیم غذایی یا فعالیت بدنی حدود 5 درصد وزن خود را طی 6 تا 12 ماه از دست بدهد. اگر این کاهش وزن همراه با دردهای مداوم شکمی رخ دهد باید آن را بسیار جدی گرفت.
دل ‌درد و لاغری ناگهانی از جمله علائمی هستند که بسیاری از افراد ممکن است در طول زندگی خود تجربه کنند اما وقتی این دو علامت به‌صورت همزمان ظاهر می‌شوند می‌توانند نشانه‌ای از اختلالات مهمی مانند مشکلات جذب مواد غذایی افزایش غیرعادی متابولیسم یا بیماری‌های پنهان باشند. از سوی دیگر می‌تواند دلایل زیادی داشته باشد از مشکلات ساده و موقتی گوارشی گرفته تا بیماری‌های پیچیده‌ای مانند سرطان یا اختلالات التهابی به همین دلیل ترکیب این دو علامت نباید نادیده گرفته شود.

علائم خطر

علائم خطر
اگر دل‌ درد و کاهش وزن با موارد زیر همراه باشد باید فوراً به پزشک مراجعه کنید:
استفراغ خونی
مدفوع سیاه یا خونی
تب بالا
درد شدید و ناگهانی
تنگی نفس
زردی پوست و چشم
بی‌حسی یا ضعف شدید

چه زمانی کاهش وزن خطرناک است؟

کاهش وزن زمانی خطرناک محسوب می‌شود که بدون دلیل واضح اتفاق بیفتد و همراه با علائم هشداردهنده باشد. موارد زیر از مهم‌ترین نشانه‌هایی هستند که باید جدی گرفته شوند:
کاهش وزن بدون تغییر در رژیم غذایی یا میزان فعالیت بدنی
همراهی با تب ضعف شدید تهوع استفراغ یا اسهال طولانی‌مدت
بروز دل‌درد مداوم خونریزی گوارشی یا تغییرات غیرعادی در اجابت مزاج
اگر این شرایط را تجربه می‌کنید ضروری است هرچه سریع‌تر برای بررسی دقیق‌تر به پزشک مراجعه کنید زیرا این نشانه‌ها می‌توانند حاکی از بیماری‌های مهم زمینه‌ای باشند.

دلایل شایع

دلایل شایع

بیماری‌های التهابی روده (IBD)

بیماری کرون و کولیت اولسراتیو از شایع‌ترین اختلالات التهابی روده هستند که می‌توانند باعث التهاب مزمن بخش‌های مختلف دستگاه گوارش شوند. این التهاب مداوم موجب اختلال در جذب مواد مغذی کاهش اشتها و در نهایت کاهش وزن قابل‌توجه می‌شود. بسیاری از مبتلایان دل‌ درد شدید اسهال خونی خستگی و سوءتغذیه را تجربه می‌کنند. در صورت عدم درمان بیماری ممکن است پیشرفت کرده و به بستری شدن یا جراحی منجر شود.

زخم معده و اثنی‌عشر

زخم معده زمانی ایجاد می‌شود که پوشش محافظ معده یا روده دوازدهه آسیب ببیند. این آسیب معمولاً در اثر باکتری هلیکوباکتر پیلوری یا مصرف طولانی‌مدت داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی رخ می‌دهد. افرادی که دچار زخم معده هستند معمولاً پس از غذا خوردن دچار دل ‌درد ، سوزش معده، تهوع و احساس پری می‌شوند. این علائم می‌توانند به کاهش اشتها و به مرور کاهش وزن منجر شوند. اگر زخم درمان نشود خطر خونریزی یا سوراخ شدن معده نیز وجود دارد.

سرطان دستگاه گوارش

سرطان معده روده کوچک یا روده بزرگ می‌تواند به‌صورت دل‌ درد همراه با کاهش وزن بدون دلیل خود را نشان دهد. این نوع سرطان‌ها معمولاً در مراحل اولیه علائم شدیدی ندارند اما با پیشرفت بیماری نشانه‌هایی مانند درد مداوم خون در مدفوع احساس ضعف و خستگی شدید ظاهر می‌شود . لاغری ناگهانی در این بیماران به دلیل افزایش مصرف انرژی بدن و کاهش جذب مواد غذایی رخ می‌دهد. تشخیص زودهنگام از طریق آندوسکوپی و کولونوسکوپی نقش مهمی در افزایش شانس درمان دارد.

مشکلات کبد و صفرا

بیماری‌های کبدی مانند هپاتیت کبد چرب پیشرفته نارسایی کبدی یا انسداد مجاری صفراوی می‌توانند عملکرد دستگاه گوارش و هضم چربی‌ها را مختل کنند. وقتی کبد به‌درستی کار نکند بدن قادر به پردازش مواد غذایی نیست و فرد دچار ضعف تهوع دل ‌درد و در نهایت کاهش وزن می‌شود. وجود سنگ صفرا نیز ممکن است باعث درد شدید تهوع و کاهش اشتها شود که به مرور روی وزن تأثیر می‌گذارد.

عفونت‌های گوارشی

عفونت‌هایی که توسط باکتری‌هایی مانند سالمونلا، شیگلا، کمپیلوباکتر یا توسط انگل‌هایی مانند ژیاردیا ایجاد می‌شوند معمولاً با اسهال شدید تب تهوع و بی‌اشتهایی همراه هستند. این عفونت‌ها باعث از دست رفتن آب و مواد مغذی بدن می‌شوند و اگر درمان نشوند در مدت کوتاهی کاهش وزن قابل‌توجهی ایجاد می‌کنند. برخی از عفونت‌های مزمن روده نیز ممکن است به سوءجذب مواد غذایی منجر شوند.

اختلالات غدد و هورمون‌ها

یکی از شایع‌ترین اختلالات هورمونی که باعث لاغری ناگهانی می‌شود پرکاری تیروئید است. در این وضعیت غده تیروئید مقدار زیادی هورمون تولید می‌کند و باعث افزایش متابولیسم بدن می‌شود. بیمار معمولاً علائمی مانند تپش قلب لرزش دست‌ها اضطراب تعریق زیاد اسهال و کاهش وزن سریع را تجربه می‌کند. سایر اختلالات هورمونی مانند مشکلات غده فوق کلیوی نیز می‌توانند باعث کاهش وزن شوند.

مشکلات روانی مانند استرس و افسردگی

اختلالات روانی می‌توانند تأثیر زیادی بر اشتها و عملکرد دستگاه گوارش داشته باشند. بسیاری از افراد در مواقع استرس شدید یا افسردگی اشتهای خود را از دست می‌دهند و دچار کاهش وزن می‌شوند. علاوه بر این تنش‌های عصبی می‌توانند به شکل دل ‌درد نفخ یا اسپاسم روده ظاهر شوند. در برخی افراد اضطراب باعث تغییر در حرکات روده و مشکلات گوارشی مزمن می‌شود.

روش‌های تشخیص

بررسی شرح حال و معاینه

پزشک ابتدا درباره زمان شروع درد میزان کاهش وزن وضعیت اشتها تغییرات در اجابت مزاج وجود خون در مدفوع علت‌های احتمالی و سابقه بیماری‌ها سؤال می‌کند. سپس شکم بیمار را از نظر درد التهاب وجود توده یا حساسیت بررسی می‌کند.

آزمایش خون

آزمایش خون اطلاعات مهمی درباره وضعیت کلی بدن ارائه می‌دهد و معمولاً شامل بررسی موارد زیر است:
کم‌خونی
علائم التهاب یا عفونت
عملکرد کبد و کلیه
سطح هورمون‌های تیروئید
گاهی اندازه‌گیری مارکرهای توموری

آزمایش مدفوع

این آزمایش برای بررسی عفونت‌های باکتریایی ویروسی یا انگلی وجود خون مخفی سوءجذب و التهاب روده کاربرد دارد و یکی از مراحل مهم تشخیص بیماری‌های گوارشی است.

تصویربرداری

برای مشاهده دقیق اندام‌های داخلی شکم از تصویربرداری استفاده می‌شود:
سونوگرافی برای بررسی کبد صفرا پانکراس و روده
CT اسکن جهت تشخیص التهاب انسداد خونریزی یا توده‌ها
MRI برای بررسی دقیق‌تر کبد مجاری صفراوی و بافت‌های نرم

آندوسکوپی

آندوسکوپی فوقانی برای بررسی مری معده و اثنی‌عشر انجام می‌شود و می‌تواند زخم‌ها التهاب یا توده‌ها را نشان دهد. در صورت نیاز نمونه‌برداری نیز انجام می‌شود.

کولونوسکوپی

اگر مشکوک به بیماری‌های روده بزرگ مانند سرطان کولون IBD یا پولیپ‌ها باشد کولونوسکوپی انجام می‌شود. این روش امکان مشاهده کامل روده بزرگ و نمونه‌برداری دقیق را فراهم می‌کند.

روش‌های درمان

روش‌های درمان
درمان این مشکل به علت اصلی بستگی دارد اما معمولاً از ترکیب چند روش استفاده می‌شود:

درمان دارویی

داروهای ضدالتهاب و تنظیم‌کننده سیستم ایمنی برای IBD
داروهای کاهش‌دهنده اسید معده و درمان هلیکوباکتر پیلوری برای زخم معده
آنتی‌بیوتیک‌ها داروهای ضدویروس یا ضدانگل برای عفونت‌ها
داروهای تنظیم‌کننده هورمون برای پرکاری تیروئید
داروهای محافظ کبد و داروهای ضداسپاسم برای مشکلات کبد و صفرا

تغییر در رژیم غذایی

مصرف غذاهای کم‌چرب در مشکلات کبد و صفرا
پرهیز از غذاهای محرک مانند غذاهای تند ترش و چرب در زخم معده
استفاده از وعده‌های کوچک اما مقوی برای جلوگیری از ادامه کاهش وزن
افزایش مصرف مایعات در عفونت‌های گوارشی
رژیم پرفیبر برای برخی مشکلات گوارشی (به‌جز IBD فعال)

درمان‌های حمایتی

مصرف مکمل‌های ویتامین پروتئین و مواد معدنی
تغذیه از طریق مکمل‌های پرکالری در صورت ضعف شدید
در موارد بسیار شدید تغذیه وریدی یا لوله‌ای

درمان مشکلات روانی

در مواردی که کاهش وزن ناشی از استرس اضطراب یا افسردگی باشد:
روان‌درمانی
تمرینات مدیریت استرس
داروهای ضدافسردگی یا ضداضطراب در صورت نیاز

جراحی

برداشت توده‌ها یا ضایعات گوارشی
درمان انسداد روده
خارج کردن سنگ‌های صفراوی
ترمیم مشکلات شدید گوارشی که با دارو بهبود نمی‌یابند

مایکروویو ابلیشن توده‌های کبدی

در برخی بیماران مبتلا به سرطان کبد یا متاستازهای کبدی روش‌های کم‌تهاجمی مانند ماکروویو توده های کبدی به‌عنوان گزینه‌ای مؤثر استفاده می‌شوند. در این تکنیک پزشک با هدایت تصویربرداری سوزنی را وارد توده کرده و با امواج مایکروویو آن را تا حدی گرم می‌کند که سلول‌های غیرطبیعی تخریب شوند. این روش برای افرادی که امکان جراحی ندارند بسیار مفید است زمان بهبودی کوتاهی دارد و آسیب کمی به بافت سالم کبد وارد می‌کند.
روش‌های درمان

نتیجه‌گیری

دل ‌درد و لاغری ناگهانی از جمله علائمی هستند که می‌توانند نشان‌دهنده مشکلات جدی گوارشی، هورمونی یا حتی سرطان باشند. اگر این علائم بیش از چند روز ادامه داشته باشند یا همراه با علائم خطر باشند مراجعه به پزشک ضروری است. تشخیص به‌موقع می‌تواند از بروز مشکلات جدی جلوگیری کند. همیشه به تغییرات بدن خود توجه داشته باشید و لاغری ناگهانی را جدی بگیرید.
مرکز نمونه برداری یاس نیاوران با بهره‌گیری از تجهیزات پیشرفته و تیم پزشکی باتجربه امکان انجام نمونه‌برداری دقیق کبد و ارزیابی تخصصی توده‌ها را فراهم می‌کند تا بهترین تصمیم درمانی برای بیمار انتخاب شود. بیوپسی کبد در این مرکز کمک می‌کند ماهیت توده‌ها به‌طور دقیق مشخص شود و مسیر درمانی مناسب چه دارویی و چه روش‌های کم‌تهاجمی مانند مایکروویو ابلیشن با اطمینان بیشتری تعیین گردد. برای دریافت نوبت می توانید از طریق دکمه دریافت نوبت و یا از طریق شماره تماس 02126135170 اقدام کنید.
منابع
ncbi.nlm.nih.gov
mayoclinicproceedings.org

معمولاً نشان‌دهنده عفونت، انگل یا حساسیت غذایی است و باید بررسی شود.

پرکاری تیروئید یکی از علل مهم کاهش وزن ناگهانی است و گاهی با اسهال، ضربان قلب بالا و احساس ناراحتی شکمی همراه می‌شود.

عفونت‌هایی مانند سالمونلا، انگل‌ها یا ویروس‌ها می‌توانند باعث اسهال شدید، بی‌اشتهایی و سوءجذب شوند که نهایتاً کاهش وزن سریع ایجاد می‌کنند.

لیست نظرات

محبوبه رمضانی

مدت‌ها درد شکم و لاغری شدید داشتم و هیچ پزشکی نمی‌توانست علتش را پیدا کند. در مرکز یاس نیاوران تشخیص دقیق داده شد و بعد از شروع درمان، علائمم کاملاً کنترل شد. واقعاً ممنونم.

رهام قربانی

به‌کمک آندوسکوپی که اینجا انجام دادم، علت زخم معده‌ام مشخص شد. بعد از درمان، هم دردها کم شده و هم وزنم برگشته.

محمد باقری

مقاله بسیار عالی بود


مرکز نمونه برداری تخصصی یاس نیاوران
Click