آیا نمونه‌برداری پروستات درد دارد؟ درد آن تا چه حد است؟

نمونه‌برداری از پروستات (Prostate Biopsy) یک اقدام تشخیصی رایج در مردانی است که دارای علائم مشکوک به بیماری‌های پروستات، به‌ویژه سرطان، هستند. این روش به پزشکان امکان می‌دهد با بررسی بافت‌های پروستات از نظر سلول‌های غیرطبیعی، تصمیم‌گیری دقیق‌تری برای ادامه روند درمان داشته باشند. با این حال، یکی از دغدغه‌های بیماران پیش از انجام نمونه‌برداری، میزان ناراحتی و درد احتمالی مرتبط با این روند پزشکی است. از آن‌جا که احساس درد می‌تواند بر تجربه ذهنی بیمار و همچنین پذیرش روند تشخیص تأثیر بگذارد، بررسی علمی و مستند شدت ناراحتی در روش‌های مختلف بیوپسی پروستات، یک نیاز طبیعی و قابل درک برای تصمیم‌گیری آگاهانه و منطقی به‌شمار می‌رود.
برای اطمینان از کمترین میزان ناراحتی و به‌دست آوردن نتایج دقیق‌تر، مراجعه به بهترین مرکز نمونه برداری پروستات در تهران می‌تواند به بیمار کمک کند تا این فرایند را با آرامش بیشتر و نگرانی کمتر انجام دهد.

بر اساس شواهد علمی و مطالعات بالینی، اکثر بیماران در زمان انجام بیوپسی پروستات، به‌ویژه با استفاده از بی‌حسی موضعی، درد شدیدی را تجربه نمی‌کنند. در بیشتر موارد، احساس ناشی از ورود سوزن به پروستات به‌صورت فشار یا ضربه‌ای گذرا توصیف می‌شود.
استفاده از ژل لیدوکائین یا تزریق داروی بی‌حس‌کننده به ناحیه اطراف پروستات پیش از نمونه‌برداری، یکی از اقدامات استاندارد برای کاهش ناراحتی بیمار است.
با وجود تفاوت در آستانه تحمل درد در افراد مختلف، اغلب بیماران میزان درد را خفیف تا متوسط ارزیابی می‌کنند. برخی نیز تنها احساس فشار در ناحیه مقعد یا لگن را گزارش می‌دهند که معمولاً ظرف چند دقیقه تا چند ساعت پس از انجام نمونه‌برداری از بین می‌رود.

در حال حاضر سه روش اصلی برای انجام نمونه برداری وجود دارد که هرکدام سطح متفاوتی از ناراحتی را به همراه دارند و انتخاب آن‌ها وابسته به شرایط بالینی بیمار و امکانات مرکز درمانی است.

بیوپسی ترانس‌رکتال

این روش، رایج‌ترین نوع نمونه برداری پروستات است که با هدایت سونوگرافی از طریق مقعد انجام می‌گیرد. در این روش، سوزن از دیواره رکتوم عبور داده شده و چندین نمونه از بافت پروستات برداشته می‌شود. در حالی که این روش به صورت سرپایی و سریع انجام می‌شود، برخی بیماران احساس ناراحتی یا سوزش حین ورود سوزن را تجربه می‌کنند. استفاده از لیدوکائین موضعی در این روش رایج است، اما همچنان برخی بیماران ممکن است به دلیل موقعیت آناتومیکی یا حساسیت‌های فردی، درجاتی از درد را احساس کنند.

بیوپسی ترانس‌پرینئال

این روش از طریق پوست پرینه (ناحیه بین کیسه بیضه و مقعد) انجام می‌شود و اغلب تحت بیهوشی سبک یا آرام‌بخش انجام می‌گردد. به علت عدم عبور از رکتوم، خطر انتقال عفونت کاهش می‌یابد. همچنین بسیاری از بیماران این روش را نسبت به روش ترانس‌رکتال راحت‌تر توصیف کرده‌اند، زیرا بی‌حسی عمیق‌تر اعمال می‌شود و درد کمتری احساس می‌شود. با این حال، این روش به تجهیزات تخصصی‌تر و زمان بیشتری نیاز دارد.

بیوپسی هدایت‌شده با MRI

این تکنیک پیشرفته که در برخی مراکز تخصصی مورد استفاده قرار می‌گیرد، با تلفیق تصویربرداری MRI و سونوگرافی انجام می‌شود. این روش، دقت بالایی در تشخیص ضایعات مشکوک دارد و معمولاً با سطح بالایی از راحتی برای بیمار همراه است، چرا که با آرام‌بخش یا بی‌حسی موضعی مؤثر ترکیب می‌شود. میزان درد گزارش‌شده در این روش، در مقایسه با دو روش قبلی، بسیار پایین‌تر است و به دلیل تعداد کمتر نمونه‌گیری و هدف‌مندی بیشتر، مدت زمان انجام نیز کوتاه‌تر است.

آنژیوآمبولیزاسیون پروستات

اگرچه آنژیوآمبولیزاسیون پروستات یک روش نمونه‌برداری نیست اما به‌عنوان درمانی نوین و کم‌تهاجمی برای بیماران مبتلا به بزرگی خوش‌خیم پروستات (BPH) مطرح می‌شود. در این روش با مسدود کردن رگ‌های خونی تغذیه‌کننده پروستات، حجم غده کاهش یافته و فشار روی مجرای ادرار کم می‌شود. مزیت این روش نسبت به جراحی باز در این است که درد و دوران نقاهت بسیار کمتر است و بسیاری از بیماران آن را راحت‌تر از مداخلات تهاجمی تجربه می‌کنند.

در مجموع، انتخاب روش مناسب بستگی به شرایط بیمار، تجربه تیم پزشکی، تجهیزات موجود و هدف بیوپسی دارد. هرچند تفاوت‌هایی در سطح درد احساس‌شده وجود دارد، اما با رعایت کامل اصول بی‌حسی و مراقبت، اکثر بیماران قادرند این فرایند را با حداقل ناراحتی پشت سر بگذارند.

آستانه درد در افراد مختلف متفاوت است. بیمارانی که سابقه اضطراب، افسردگی یا اختلالات روان‌تنی دارند، ممکن است تجربه ناخوشایندتری از نمونه برداری داشته باشند. همچنین کسانی که سابقه بیماری‌های مزمن لگنی یا مشکلات عضلانی‌اسکلتی در ناحیه کمری دارند، ممکن است در وضعیت خوابیده برای مدت طولانی احساس ناراحتی بیشتری داشته باشند.
برای کاهش این عوامل، گاهی از داروهای آرام‌بخش خفیف یا حتی آموزش تکنیک‌های تنفس عمیق و آرام‌سازی قبل از انجام نمونه‌برداری استفاده می‌شود. گفت‌وگوی پزشک با بیمار پیش از عمل، توضیح مرحله‌به‌مرحله روند انجام و پاسخ به سوالات رایج، می‌تواند سطح استرس را کاهش داده و تجربه‌ای آرام‌تر برای بیمار فراهم آورد.

بیوپسی پروستات به‌طور کلی روشی ایمن محسوب می‌شود. با این حال، عوارضی مانند خون در ادرار یا مایع منی، ناراحتی لگنی و احتمال عفونت ممکن است در برخی بیماران مشاهده شود. به‌منظور کاهش این عوارض، توصیه می‌شود:
مصرف مایعات به مقدار کافی طی ۲۴ ساعت پس از بیوپسی
اجتناب از فعالیت‌های فیزیکی شدید تا چند روز پس از نمونه‌برداری
مصرف دقیق آنتی‌بیوتیک تجویزشده توسط پزشک
در موارد نادر، احتمال تب، احساس سوزش شدید هنگام ادرار، یا درد مداوم وجود دارد که در این صورت باید فوراً به پزشک مراجعه کرد. همچنین ممکن است تا چند روز وجود خون در ادرار، مدفوع یا مایع منی ادامه یابد که معمولاً طبیعی است، اما اگر طولانی یا شدید باشد باید پیگیری شود.

نمونه‌برداری پروستات، اگرچه ممکن است با دغدغه‌هایی از سوی بیماران همراه باشد، اما اگر تحت شرایط استاندارد و با رعایت دستورالعمل‌های به‌روز انجام شود، عموماً با ناراحتی جزئی همراه بوده و برای اکثریت بیماران قابل تحمل است. نقش پزشک معالج، انتخاب روش مناسب برای هر بیمار، استفاده صحیح از تکنیک‌های بی‌حسی و آماده‌سازی روانی و جسمی بیمار، همگی در کاهش درد و افزایش موفقیت نمونه‌برداری مؤثر هستند.
در صورتی که پزشک معالج انجام نمونه‌برداری پروستات را ضروری تشخیص داده است، بهتر است بدون نگرانی از درد احتمالی، این اقدام را انجام دهید. استفاده از روش‌های پیشرفته و حضور پزشکان متخصص در مراکز معتبر، سطح درد و عوارض را به حداقل می‌رساند و به تشخیص زودهنگام بیماری کمک می‌کند.

در مرکز نمونه برداری یاس نیاوران، بیوپسی پروستات با استفاده از فناوری‌های پیشرفته و توسط پزشکان متخصص انجام می‌شود تا تجربه‌ای راحت و کم‌درد برای بیماران فراهم گردد. انجام این آزمایش در زمان مناسب می‌تواند تأثیر زیادی در تشخیص و درمان سریع و مؤثر بیماری‌ها داشته باشد. برای رزرو نوبت و شروع مراحل درمان، از طریق دکمه دریافت نوبت اقدام نمایید و یا با شماره 02126135170 تماس بگیرید.

منابع
verywellhealth
pmc